بسياري از افراد در مورد مصرف تعداد مناسب قرص‌هاي خواب به روشي که براي سلامتي ضرري نداشته باشد، نگراني دارند. در چند سال اخير نيز برخي از مطالعات ارتباط بين مصرف اين قرص‌ها با خطر مرگ زودهنگام، آلزايمر، افزايش مرگ و مير و دو برابر شدن احتمال سوانح رانندگي نشان داده اند. به گفته متخصصان خواب، روش‌هاي مناسبتري براي مصرف داروهاي خواب‌آور نسخه‌اي و غيرنسخه‌اي وجود دارد تا عوارض احتمالي اين داروها تا حد امکان کاهش پيدا کند. همچنين از آنجا که جايگزين‌هاي طبيعي داروهاي خواب اور ممکن است اثرات ديگر داروهاي مصرفي را تحت الشعاع قرار دهند، مصرف آنها تازماني که بتوان آنها را مطابق با دستورالعمل‌ها، شناخت بدن و آگاهي از مهمترين خطرات احتمالي‌شان مصرف کرد، بلامانع است. مطمئن‌ترين و سالم‌ترين روش براي مصرف قرص‌هاي خواب، خودداري از مصرف آنها مگر در شرايط خيلي اضطراري است به طور مثال شبِ قبل از عمل جراحي يا حضور در شرايطي استرس‌زا مصرف اين داروها اشکالي ندارد. پيش از مصرف قرص‌هاي خواب‌آور به طور خودسرانه يا تحت نظر پزشک لازم است فرد به عادات خواب خود توجه کند چون گاهي بدون نياز به دارو و با انتخاب يک الگوي مناسب خواب مي‌توان مشکل را حل کرد. همچنين افراد اغلب به اين مساله فکر نمي‌کنند که مصرف محرک‌هايي همچون کافئين و شکلات در اواخر روز فرد را از داشتن خواب کافي محروم مي‌کند. علاوه بر اين استفاده از تبلت و گوشي هوشمند و نور منتشر شده از آنها اين حس را به بدن القا مي‌کند که هنوز زمان خواب نشده است.
به گفته پزشکان، به طور کلي مصرف قرص‌هاي خواب با تجويز پزشک يا بدون نسخه در صورتي که به ميزان بالايي انجام شود، خطرناک خواهد بود. پيش از مصرف اين داروها لازم است درمورد آنها اطلاعات لازم را بدست آوريد. بيشتر اين داروها حاوي آنتي‌هيستامين هستند که فرد را گيج و منگ مي‌سازند و همچنين تاثير آن براي طولاني مدت باقي مي‌ماند. قرص‌هاي خواب‌آور در رفتارهاي طبيعي بدن مداخله مي‌کند. بنابراين هنگام مصرف آنها بايد بسيار هوشيار بود. اين قرص‌ها با گيج کردن فرد در برخي مواقع موجب مي‌شود فرد دچار فراموشي شود. همچنين تاثيرات آرامبخش بودن اين قرص‌ها در مواقع غيرقابل انتظار همچون در زمان رانندگي مشاهده مي‌شود. از آنجايي که تاثيرات قرص‌هاي خواب براي طولاني مدت باقي مي‌ماند اين احتمال وجود دارد فرد در حالت بيداري هم در هوشياري صددرصدي نباشد. يکي از مهمترين خطراتي که مصرف قرص‌هاي خواب مي‌تواند به همراه داشته باشد مصرف آن با مواد الکلي يا ديگر داروهاي آرامبخش است و حتي مي‌تواند کشنده باشد.
به طور کلي مطالعات جديد نشان مي‌دهد استفاده از جايگزين‌هاي طبيعي و حتي تغيير رژيم غذايي به خواب راحت کمک مي‌کند. بررسي‌هاي اخير حاکي از آن است که تکنيک «رفتاردرماني شناختي» تاثير مشابهي با داروهاي تجويزشده براي بي‌خوابي دارد بدون آنکه تاثيرات جانبي داشته باشد.
دکتر مهرتاش مهرپرور